Διαβάζουμε & ακούμε Ουμπέρτο Έκο/ Σάββατο 10-5 (updated)

📆 Σάββατο 10 Μαΐου 2025, 15:00.   

📌 Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Μακεδονίας 

H συνάντηση του Μαΐου για το μπλε αλώνι Θεσσαλονίκης είναι αφιερωμένη στον Ουμπέρτο Έκο (5 Γενάρη του 1932 – 19 Φεβρουαρίου 2016), σε έναν πολυπράγμονα διανοητή, ενσάρκωση του homo universalis. Ο Έκο μας κληροδότησε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο: ακαδημαϊκά κείμενα, μελέτες σημειωτικής και αισθητικής, έργα λογοτεχνικής κριτικής, μυθιστορήματα -με διασημότερα «Το Όνομα του Ρόδου» και «Το Εκκρεμές του Φουκώ»- παραμύθια, επιφυλλίδες κ.ά. Η ευρύτητα των θεμάτων με τα οποία ασχολήθηκε του χάρισαν το προσωνύμιο "tuttografo" (παντογράφος). Γνωστός για τις φιλοσοφικές του σκέψεις για τα πάντα, από τον φασισμό μέχρι τον Charlie Brown, ο Eco πρόσφερε αμέτρητες εύστοχες παρατηρήσεις σχετικά με την αναζήτηση της ανθρωπότητας για νόημα. 

Δεν έγραφε όμως μόνο πολύ, ήταν επίσης εργατικός και ακαταπόνητος αναγνώστης.

"Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά ου ξέρεις ήδη." 

Ουμπέρτο Έκο  

Τι ωραιότερο λοιπόν από το να συζητήσουμε για τον Έκο μέσα σε μια βιβλιοθήκη, και μάλιστα στη βιβλιοθήκη ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος; Η συνάντηση μας θα φιλοξενηθεί στην βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας το Σάββατο 10 Μαΐου στις 15:00.

Η ομάδα της βιβλιοθήκης (Ηρώ Τζορμπατζάκη, Γεωργία Γκογεράκη, Κώστας Ζωντανός) με μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό ανταποκρίθηκε στο αίτημά της φιλοξενίας και μάλιστα ο Κώστας Ζωντανός, θα μας μιλήσει για το πώς ο Έκο διαμόρφωσε την αγάπη του για τα βιβλία και τις βιβλιοθήκες. (updated)

Κοντά μας θα είναι ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης, «κάποιος που συνέχεια ξαναδιάβαζε τον Ουμπέρτο Έκο», σύμφωνα με τα δικά του λόγια. 

Σχετικά με τον Εκο, τα βιβλία και τις βιβλιοθήκες: Ένας δαιμόνιος εγκυκλοπαιδιστής / The Library as a Model for Culture: Preserving, Filtering, Deleting & Recovering (στα αγγλικά) / Conversations with Pierre Bergé (γαλλικά, αγγλικά) / Umberto Eco - Short Documentary από την Νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας (στα αγγλικά). Η αντι-βιβλιοθήκη του Ουμπέρτο Έκο / Μια συνομιλία του Ουμπέρτο Έκο με τον Πιέρ Μπερζέ για το συλλεκτικό πάθος των βιβλίων (στα αγγλικά) / Παρουσίαση πραγματείας  του  U.  Eco De Bibliotheca  πού  άφορα  τον   ρόλο  και  την  λειτουργία  τής  βιβλιοθήκης  / Και μια μικρή λίστα: Ο Stefano Eco μοιράζεται μερικά από τα αγαπημένα βιβλία του πατέρα του, με αφορμή την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ Umberto Eco: A Library of the World (στα αγγλικά). 

πηγή: https://binus.ac.id

Γνωρίζουμε τον συγγραφέα μέσα από την συνέντευξη του στους Ανταίο Χρυσοστομίδη και Μικέλα Χαρτουλάρη, στην τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ: ΟΙ ΚΕΡΑΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ (2007) και το αφιέρωμα του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ: τεύχος 145 (1986) 

Bonus: Writer Umberto Eco: I Was Always Narrating | Louisiana Channel (στα αγγλικά)  / Advice to the Young (στα αγγλικά) / Inventing Our Own Enemies  | Intelligence Squared (στα αγγλικά).   

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΑΣ:

Η συνάντηση μας θα μπορούσε να είναι η αφορμή για να διαβάσουμε κάποιο από τα μυθιστορήματα του Έκο ή ένα δοκίμιο του. Εδώ βρίσκουμε τα βιβλία του που έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά: ΕΚΟ-Bookpoint  και εδώ εστιάζουμε σε κάποια πολύ σημαντικά: 8 βιβλία / δοκίμια / Explore the brilliant mind of Umberto Eco.

Εδώ ξεφυλλίζουμε κάποια από αυτά (με κλικ στο Διάβασε ένα απόσπασμα) : ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΙΑΣ ΡΕΥΣΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (2016), ΦΥΛΛΟ ΜΗΔΕΝ (2015), Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΦΛΟΓΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΛΟΑΝΑ (2012),  ΤΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΤΟΥ ΦΟΥΚΩ (2011), ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ (2011) / ΜΠΑΟΥΝΤΟΛΙΝΟ (2011) / ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ (2011) / ΤΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΠΡΑΓΑΣ (2011). 

ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:

Για μια μικρή -ελάχιστη- επαφή με τη σκέψη του, σε συνομιλία με την εκδήλωση που ετοιμάζει το μπλε αλώνι στην 21η ΔΕΒΘ διαβάζουμε (ΤΟΜΑΣ ΜΑΝ & ΝΑΖΙΣΜΟΣ  -  Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ):

• το κείμενο Τα χαρακτηριστικά του πρωτοφασισμού (New York Review of Books,  1995) / Περιέχεται στο: Umberto Eco, Πέντε ηθικά κείμενα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 1998, υπό τον τίτλο «Ο αιώνιος φασισμός».
• την ομιλία στον ΟΗΕ το 2013 σχετικά με τη σημασία της συλλογικής μνήμης 
• τη συνέντευξη στην ιταλική εφημερίδα La Stampa: "O πολιτισμός, η μόνη κοινή μας ευρωπαϊκή ταυτότητα"
• το άρθρο του Περικλής ο λαϊκιστής (La Repubblica,2012) 
• το άρθρο του Κουλτουριάρης» ή απλώς διανοούμενος; (L΄ Εspresso, 2009)  

Και ακούμε: 

Ουμπέρτο Έκο – “Περί φασισμού και πολέμου” – Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα στο Υλικό Ονείρων, με την Πένυ Τομπρή, για τον 958 της ΕΡΤ3.

Σχετικό: «Τα όρια της ερμηνείας» και «Περί φασισμού και πολέμου»

ΓΙΑ «ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ»:

Έχουμε την τύχη να προβάλλεται η ταινία  «Το Όνομα του Ρόδου» (The Name of the Rose) (1986) από 23/4 στην πλατφόρμα ERTFLIX  (Σκηνοθεσία: Ζαν Ζακ Ανό / Πρωταγωνιστούν: Σον Κόνερι, Φ. Μάρεϊ Άμπραχαμ, Κρίστιαν Σλέιτερ, Ρον Πέρλμαν, Βαλεντίνα Βάργκας)

Εδώ η άποψη του ίδιου για την ταινία (στα αγγλικά): Ηow do you like the film Τhe name of the rose?  και εδώ σκέψεις του  για το μυθιστόρημα, «Κείμενα. Μετά το Όνομα του Ρόδου » (Χάρτης, 1985)

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ:

• Συνοπτικά για τη ζωή και το έργο του: Το πορτρέτο ενός διανοούμενου με την ευρυμάθεια ενός ανθρώπου της Αναγέννησης / ακαδημαϊκός που ερωτεύτηκε τη γνώση και έκανε έρωτα με την pop κουλτούρα / Η ζωή και τα έργα του Ιταλού ακαδημαϊκού και μυθιστοριογράφου / Umberto Eco: The Story Of A Life |UmbertoEco.com
• Περί σημειωτικής βρίσκουμε υλικό στην διατριβή: Σημειωτική Ανάλυση Κειμένου. Εφαρμογή Στο  «Μπαουντολίνο» Του Ουμπέρτο Έκο (Ευδωρίδου Ελισσάβετ, 2005) και  για τη ρητορική προέλευση της Σημειωτικής: Όρια Ρητορικής/Σημειωτικής (Σωτηρίας Τριαντάρη)
• Για την λογοτεχνία και την γραφή: Ουμπέρτο Έκο: Σε τι χρησιμεύει η λογοτεχνία; / How to Write Creative Fiction / ‘Real literature is about losers’
• Κάτι πολύ ενδιαφέρον (στα αγγλικά): Σούζαν Σόνταγκ και ο Ουμπέρτο Έκο συζητούν τη στροφή του Έκο στη μυθοπλασία και άλλα θέματα.
• Ένα γράμμα του Ουμπέρτο Έκο στον εγγονό του, για το ιταλικό περιοδικό «L’ Espresso» (2014)
• Το  παιδικό βιβλίο «Οι τρεις αστροναύτες» του Εκο από την ραδιοφωνική εκπομπή 10 Λεπτά ακόμη
• Πώς να προετοιμαστείς γαλήνια για τον θάνατο. Οδηγίες σε έναν ενδεχόμενο μαθητή (L' ESRESSO, 1997)
• Για έναν Σημειολογικό Ανταρτοπόλεμο /audio – Απόσπασμα του Ουμπέρτο Έκο  από το βιβλίο «H Σημειολογία στην καθημερινή ζωή»
• Συνεντεύξεις: στην Ελιζαμπέτ Σεμλά (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ,1991) / σε Τέρενς Κουίκ και  Θεοδόση Πελεγρίνη Α' Μέρος + Β' Μέρος / Tratos y retratos (Canal 22 - Canal Cultural de México -στα αγγλικά- 1999) / στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Λονδίνου Μέρος Α + Μέρος Β’ / Ο Ουμπέρτο Έκο για τα σαράντα χρόνια του Μanifesto, στον Βαλεντίνο Παρλάτο (2011) / In conversation with Paul Holdengräber (στα αγγλικά- 2011) / στον Μικαέλ Μελινάρ (Humanité Dimanche, στα αγγλικά- 2015) / μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στην Guardian (στα αγγλικά- 2016).
• Διαλέξεις του στα αγγλικά: Confessions of a young writer / On the ontology of fictional characters: a semiotic approach / The Future of Semiotics / On the Ashes of Post-Modernism: A New Realism. A Conference with Umberto Eco
• Το ταξίδι του Ουμπέρτο Έκο στο Άγιο Όρος. Οι συζητήσεις με τους μοναχούς για το αλάθητο του Πάπα και τις αιρέσεις, λίγο πριν εκδώσει το “Εκκρεμές του Φουκώ”, 
• Για τη μεταφράστρια του στα ελληνικά, Έφη Καλιανίδη σε επιμέλεια, παραγωγή, και παρουσίαση Αφροδίτης Κοσμά για την ΕΡΤ: Ένας μεταφραστής εξομολογείται “Έφη Καλλιφατίδη”.
• Ο Χρήστος Θηβαίος μιλάει για τον δάσκαλο Ουμπέρτο Έκο: Στούντιο 4.

Περισσότερες λεπτομέρειες και πρακτικά θέματα σχετικά με τη συνάντησή μας θα κοινοποιηθούν μετά το Πάσχα με ενημέρωση της ανάρτησης.   

Η βιβλιοθήκη βρίσκεται στον ημιώροφο  του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με πρόσβαση από την Εγνατία 156  είτε από την Γρηγορίου Λαμπράκη (διαμπερής είσοδος).

Η μεσημεριανή ώρα επιλέχθηκε για να μην παρακωλύσουμε τη λειτουργία της βιβλιοθήκης που κλείνει στις 15:00 και γιατί μας εξυπηρετεί όλους για να συνδυάσουμε τη συνάντηση με μια πρωινή ή απογευματινή βόλτα στην 21^η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί στο εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ-Helexpo (8-11/5), σε απόσταση 10’ από την βιβλιοθήκη. Από την Γρηγορίου Λαμπράκη και διαμέσου του Αλεξάνδρειου Μελάθρου είναι ο πιο σύντομος τρόπος για την προσέγγιση της Έκθεσης.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει εδώ τα βιβλία του Eco και υπάρχει δυνατότητα εγγραφής στη βιβλιοθήκη εδώ. (updated)

Για την εκδήλωση μας στη ΔΕΒΘ σε συνεργασία με το Goethe-Institut θα γίνει σύντομα ενημέρωση. Θα πραγματοποιηθεί την επόμενη μέρα της συνάντησής μας, Κυριακή 11/5 στις 15:00. 

Και για το τέλος, μια ακόμη λίστα, αυτή τη φορά μουσική: ΕΚΟ – Spotify

Καλές αναγνώσεις, καλές ακροάσεις!

Για πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο: 

Χριστίνα Βουμβουράκη (blealoni.thessaloniki@gmail.com / 6941556689 )

και αν είστε χρήστες του facebook: μπλε αλώνι