Δεύτερη συνάντηση «μπλε αλώνι» στον Έβρο με Νικολάι Γκόγκολ!

Να αρχίσω με τις ευχαριστίες μας για την ζεστή φιλοξενία και τη μεγάλη αγκαλιά σας!  

Υποσχεθήκαμε στην Χρυσούλα πως θα ξαναέρθουμε στο Ορμένιο για να συζητήσουμε μαζί για τον Καβάφη.  

Έπειτα από την υπέροχη πρεμιέρα μας με Ντοστογιέφσκι ακολουθεί συνέχεια στα τέλη του μήνα Μάιου με τον Νικολάι Γκόγκολ! Ο Ντοστογιέφσκι είχε επηρεαστεί πολύ από τον Νικολάι Γκόγκολ. Είχε πει μάλιστα πως «όλοι βγήκαμε από το «Παλτό» του Γκόγκολ».       

Πράγματι, ο Γκόγκολ (1809 – 1852) θεωρείται ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού. Η μεγάλη παράδοση του ρωσικού μυθιστορήματος – χάρη στην οποία η Ρωσία κατέκτησε μία από τις πρώτες θέσεις στην παγκόσμια λογοτεχνία – οφείλει κατά πολύ το ξεκίνημά της στη συμβολή του Γκόγκολ. Τα έργα του (διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά) ξεχωρίζουν για το καυστικό χιούμορ και τον λυρισμό τους. Ο ίδιος χαρακτήριζε το συγγραφικό έργο του «ορατό γέλωτα με αόρατα δάκρυα».

Ο Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ (Γόγολ τον προφέρουν οι Ουκρανοί, Γκόγκαλ οι Ρώσοι) γεννήθηκε στο Σορότσιντσι της τότε επαρχίας Πολτάβας, περιοχής της αριστερής όχθης του Δνείπερου, που κατοικούνταν από Κοζάκους και ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία (σήμερα στην Ουκρανία). Ο πατέρας του Βασίλι Γκόγκολ-Γιανόφσκι ασχολείτο με τα πατρικά κτήματα και παράλληλα έγραφε ποιήματα και θεατρικά έργα. Ήταν αυτός που τον μύησε στον κόσμο της λογοτεχνίας. Η μητέρα του Μαρία Ιβάνοβνα ήταν μία ευαίσθητη και θεοσεβούμενη, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διάπλαση του χαρακτήρα του.

Ας περάσουμε στο υλικό ακρόασης και ανάγνωσης 

• Για ακρόαση προτείνεται η ηχογράφηση της νουβέλας «Το παλτό», από το avgerinos Podcast (Διάρκεια: 92'). Υπάρχει εναλλακτικά και σε μια πιο συνοπτική εκδοχή από το YTube Theater (Διάρκεια: 48')   

Το Παλτό, το οποίο γράφτηκε από τον Νικολάι Γκόγκολ μεταξύ 1839 και 1841 και δημοσιεύθηκε το 1842, μας παρουσιάζει έναν από τους πιο συγκινητικούς χαρακτήρες στη λογοτεχνία: τον Ακάκιο Ακακίεβιτς Τσαρουχόφ, υπάλληλο στη χαμηλότερη κλίμακα της πολιτικής διοίκησης, ο οποίος είναι εξοργισμένος με την κοινωνική αδικία και την εγωιστική αδιαφορία των ισχυρών και πλουσίων και του οποίου το πεπρωμένο είναι να είναι ένας «ασήμαντος άνθρωπος». Ο Ακάκιος, για να προστατευτεί από τον παγερό χειμώνα της Αγίας Πετρούπολης, χρειάζεται ένα νέο παλτό, αλλά, όταν τελικά το αποκτά, εξακολουθεί να περιβάλλεται από το τσουχτερό κρύο που κατοικεί στις καρδιές των ανθρώπων γύρω του.

•  Για ακρόαση προτείνεται επίσης και το δραματοποιημένο έργο:  "Πεθαμένες Ψυχές" (1842) 

Στο συγκεκριμένο έργο αυτό ο Γκόγκολ σατιρίζει ανελέητα τους τσιφλικάδες και τους δημόσιους λειτουργούς του τσαρικού καθεστώτος της εποχής του. Με πρόσχημα μια σατανική ιδέα του κεντρικού ήρωα Τσίτσικοφ, -την αγορά νεκρών ψυχών- ο συγγραφέας βρίσκει πολλές ευκαιρίες να ξεσκεπάσει το βούρκο της δουλοπαροικίας, για να αναδυθεί από εκεί η δύναμη και το δημιουργικό πνεύμα του Ρώσου μουζίκου.

Το έργο "Πεθαμένες ψυχές" μεταδόθηκε για πρώτη φορά από το ραδιόφωνο στις 10 Μαρτίου 1967.

• Για ανάγνωση προτείνεται το διήγημα «Λεωφόρος Νέβσκι», δημοσιευμένο στο περιοδικό "Νέα Εστία", τχ. 734 (1958).  Σε μετάφραση Λ. Παπαδοπούλου (Σελίδες: 8)

Το διήγημα αυτό μας μεταφέρει νοερά στην καρδιά της Αγίας Πετρούπολης και στο κέντρο του κόσμου του συγγραφέα, αε μια από τις πιο διάσημες λεωφόρους της παγκόσμιας λογοτεχνίας: τη λεωφόρο Νιέφσκι. Εκει εκτυλίσσονται παράλληλα δύο φαινομενικά ερωτικές ιστορίες και ο Νικολάι Γκόγκολ βρίσκει την ευκαιρία να μας μιλήσει για τον ιδανικό έρωτα ενός ρομαντικού ζωγράφου και τον σαρκικό πόθο ενός ρεαλιστή υπολοχαγού. Όμως, στη στοιχειωμένη από θρύλους και μυστικά Πετρούπολη, ο αναγνώστης σταδιακά ανακαλύπτει ότι τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται: μέσα σε μια ατμόσφαιρα μυστηριακή, που γίνεται ακόμα πιο σκοτεινή όταν ανάβουν τα φώτα στους δρόμους και πάνω από τη μεγαλούπολη απλώνεται μια τεχνητή λάμψη, οι διαφορετικοί χαρακτήρες της νουβέλας προβάλλουν σαν αντανακλάσεις του ίδιου διαστρεβλωμένου ειδώλου - και ο Γκόγκολ, ακροβατώντας αριστοτεχνικά ανάμεσα στο τραγικό και το φαιδρό, μας υπενθυμίζει ότι η ζωή είναι απλώς ένα όνειρο κρυμμένο μέσα σ' άλλο.

Πρόσθετο υλικό  για εξερεύνηση, το οποίο θα μπορούσε να διαβαστεί και την ημέρα τις συνάντησης :

1) Για τα εισαγωγικά στον Γκόγκολ, τη δύσκολη ζωή και το σπουδαίο έργο του μας έχει γράψει ο Καζαντζάκης: "Ο Καζαντζάκης για τον Γκόγκολ".  

2) Μια οι δύο πρώτες  αναγνώσεις μας μέχρι τώρα αφορούσαν τη ρωσική λογοτεχνία ενδιαφέρον έχει η ανάγνωση του άρθρου "Σύντομη ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας / Από πού να ξεκινήσεις, αν θες να διαβάσεις τους σπουδαίους Ρώσους κλασικούς." του Κώστα Σπαθαράκη: LIFO/Ρώσοι Κλασικοί  

Επιπλέον, αν θα ήθελε κάποιος να διατρέξει με συνοπτικό τρόπο τα βασικά έργα του : ΕΡΓΑ

Η συντονίστρια Χρυσούλα Ιωαννίδου θα ενημερώσει εγκαίρως για την ημερομηνία και τον τόπο συνάντησης. 

Όπως έγραψε ο Γκόγκολ "…το να μοιράζεται κάνεις τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εντυπώσεις με τον άλλον, είναι μια από τις μεγαλύτερες ευτυχίες πάνω στη γη".

Καλές ακροάσεις, καλές αναγνώσεις και καλή συνάντηση!
Περιμένουμε τα νέα σας!