Γνωρίζουμε τον Δανιήλ Χαρμς για τη συνάντηση του Οκτώβρη!

📆 Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2025, 11:00π.μ   
📌 Πρόβατο στον καθρέφτη (Ολύμπου 24) 

H θεματική του Οκτώβρη ανοίγει μια μικρή πόρτα στο γοητευτικά παράδοξο σύμπαν του Δανιήλ Χαρμς (1905-1942). Ποιος είναι ο Δανιήλ Χαρμς; Ρώσος συγγραφέας κινούμενος μεταξύ πεζογραφίας, ποίησης, θεατρικού παιχνιδιού και παραμυθιού, μια από τις πιο εκκεντρικές και πρωτοποριακές μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Η γραφή του ξεχειλίζει από μαύρο χιούμορ, ελευθέρια σκέψης, εσκεμμένα λάθη, ευρηματικές ανατροπές της λογικής και αχαλίνωτη φαντασία. 

Το ραντεβού μας για συζήτηση είναι το Σάββατο 11 Οκτωβρίου στις 11:00 το πρωί στην Ολύμπου 24, στο Τέχνης Καφέ με το αινιγματικό όνομα «Πρόβατο στο καθρέφτη», έναν πολύ καινούριο χώρο συνάντησης και έκφρασης δημιουργικών ανθρώπων. 

Κάτι για να ευχηθούμε έμπρακτα για καλή επιτυχία στο εγχείρημα: Αν έχετε κάποιο βιβλίο που θέλετε να χαρίσετε μπορείτε να το φέρετε για να εμπλουτίσουμε τη βιβλιοθήκη του χώρου, που θα προσφέρει υλικό ανάγνωσης στους θαμώνες του. Υπάρχει μια προτίμησή σε βιβλία που εστιάζουν στις τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, κινηματογράφο, θέατρο κ.α) αλλά και λογοτεχνικά βιβλία είναι ευπρόσδεκτα και θα πιάσουν τόπο.

Ξεκινάμε με λίγα λόγια τη δύσκολη και σύντομη ζωή του συγγραφέα. Τα 36 χρόνια που έζησε ίσως να ήταν η χειρότερη περίοδος των 36 ετών στην ιστορία της Ρωσίας. Γεννήθηκε το 1905, μια χρονιά πολέμου και επανάστασης, και πέθανε από την πείνα τον χειμώνα του 1942 στο ψυχιατρείο μιας φυλακής του Λένινγκραντ, περίπου την εποχή που οι κάτοικοι της πολιορκημένης πόλης άρχισαν να τρώνε ο ένας τον άλλον. Περισσότερα: Για τον Δανιήλ Χαρμς /  Χρονολόγιο

Και για ένα γρήγορο συνολικό  περίγραμμα: Το άρθρο  Δανιήλ Χαρμς: ένα από τα πιο καλοκρυμμένα μυστικά της παγκόσμιας λογοτεχνίας (του Γιώργου- Ίκαρου Μπαμπασάκη) και  Extremists: Daniil Kharms (στα αγγλικά).   

Στα ελληνικά μεταφράστηκαν και κυκλοφορούν τρία βιβλία με κείμενα του Χαρμς: bookpoint.gr.  Για την πρόσληψη του έργου του στην Ελλάδα δαιβάζουμε: Ο «Ελληνικός» Δανιήλ Χαρμς των Κ.Δ. Σχοινά, Μ. Ζωγραφάκη.

Κεντρικά κείμενα, για τη συνάντηση μας, ελευθέρα προσβάσιμα είναι:

• Το διήγημα «Πρωί» [audio-book] σε μετάφραση Ροδούλας Παππά και αφήγηση Τάσου Δημητρόπουλου / Διάρκεια  9:19
• Τα διηγήματα σε μετάφραση Ελένης Κατσιώλη: «Το σεντούκι» [κείμενο], δημοσιευμένο στο “Περί ου” και το «Τετράδιο» [κείμενο], δημοσιευμένο  στο  diastixo.gr.
• Διηγήματα μέσα από την εκπομπή «Κάποιος Περνάει Τραγουδώντας» σε συνδυασμό με μουσικούς κινηματογραφικούς και εικαστικούς συνειρμούς [«Οι παράξενες ιστορίες του Δανιήλ Χαρμς»] σε αφήγηση της Μάρας Τσικάρα. Μέσα από το βιβλίο «Βρέχει γριές και άλλες ιστορίες», σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα (εκδόσεις κοβάλτιο, 2019). / Διάρκεια  54:35
• Διηγήματα μέσα από το ραδιοφωνικό αφιέρωμα στις ιστορίες του Δανιήλ Χαρμς [θεατρικές αναγνώσεις] που επιμελήθηκε η ηθοποιός Νεφέλη Ανθοπούλου και υλοποιήθηκε «χειροποίητα» με μεράκι από ηθοποιούς του ΚΘΒΕ το διάστημα της πανδημίας. Μεσα από το βιβλίο «Γαλάζιο Τετράδιο» - Δανιήλ Χαρμς σε μετάφραση  Ροδούλαε Παππά (εκδόσεις Νεφέλη, 2010). Συμμετέχουν οι ηθοποιοί :Νεφέλη Ανθοπούλου, Μαρία Καραμήτρη, Ευανθία Σωφρονίδου, Γιώργος Σφυρίδης, Θάνος Φερετζέλης / Διάρκεια  37:48
• Το διήγημα «Στο ζωολογικό κήπο» [audio-book] - σε μετάφραση Ροδούλας Παππά και αφήγηση Τάσου Δημητρόπουλου / Διάρκεια  2:48

Ας προσθέσουμε στο βασικό μας υλικό και την Σύντομη ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας (Του Κώστα Σπαθαράκη) σε συνδυασμό με την συνέντευξη Matvei Yankelevich on Daniil Kharms (στα αγγλικά)  

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ:

Ολόκληρη η ιστοσελίδα kharms.gr και στα ρωσικά η d-harms.ru

• Τα άρθρα Δανιήλ Χαρμς – Γαλάζιο τετράδιο από την ιστοσελίδα Πανδοχείο /  Η ευρηματική ανατροπή της λογικής από το fractalart (της Διώνης Δημητριάδου) για το βιβλίο «Βρέχει γριές και άλλες ιστορίες». / Another Face of Soviet Nostalgia: Daniil Kharms (στα αγγλικα)./ Χάνς Αρπ- Δανιήλ Χάρμς – Ένας αλσατός ντανταϊστής εικαστικός κι ένας ρώσος συγγραφέας μαύρου χιούμορ  (του Κώστα Ξ. Γιαννόπουλου).    
• Ένα άρθρο (στα αγγλικά) για την ανατρεπτική δύναμη της φαντασίας και τις διάφορες προσπάθειες κυβερνητικής λογοκρισίας και ελέγχου στην αμερικανική, σοβιετική και ρωσική παιδική λογοτεχνία: PART 1 & PART2 (στα αγγλικά) 
• Σχετικά με θεατρικές παραστάσεις που ανέβηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο: The old woman του Robert Wilson με τους Μπαρίσνικοφ και Νταφόε στην Στέγη (2013) /  Συνέντευξη / Στο μυαλό του Δανιήλ Χαρμς (2016) / Η εξέγερση της μύτης – πρόγραμμα (2018) / Συμβάντα (2019) / ΆτακτοςΚόσμος (2023) / Παραγωγές από το «Θεατρικό Εργοτάξιο» Σταυρούπολης
• Για τη Ρωσική Πρωτοπορία: Ρώσικη Πρωτοπορία. Μια Κριτική Επισκόπηση, της Ελένης Μηλιαρονικολάκη / Τα κουλ παιδιά της ρωσικής αβάν-γκαρντ μέσα από τις φωτογραφίες του Αλεξάντρ Ροτσένκο (της Μαρούσας Θωμά)   Όταν η Τέχνη συνάντησε την Επανάσταση – Η Μεγάλη Ουτοπία της Ρωσικής Πρωτοπορίας (του Θανάση Γιούνη)/ Αφιέρωμαστην Αυγή  και την εισήγηση Α. Κούρια “Η τέχνη στη Ρωσία τηνεποχή της επανάστασης: Ρωσική πρωτοπορία (1910 – 1930),”
• Για τον Σοσιαλιστικό Ρεαλισμό: Ο «σοσιαλιστικός ρεαλισμός» στις τέχνες (του Κώστα Σταμάτη)  / Αισθητική και Πολιτική 8η ενότητα: Ο Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός
• Για τον Ντανταϊσμό: ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ούΑΙΩΝΑ / Ο ντανταϊσμός, ο υπερρεαλισμός και η αισθητική του σοκ (της Ελένης Καρρά) / The World’s Humor, or the Falsification of Incidence: On Daniil Kharms (στα αγγλικά)
• Για την μοντερνιστικη  καλλιτεχνική ομάδα “OBERIU” (ακροστιχίδα που δημιουργείται στην Ρωσική γλώσσα από το: «Ένωση για μια Πραγματική Τέχνη», της οποίας ο Χαρμς ήταν συνιδρυτής μαζί με άλλους ομοϊδεάτες πειραματικούς συγγραφείς: Oberiu (στα αγγλικά) / Manifeste Obèriou (στα γαλλικά)
• Για το παράλογο: Η γλώσσα του παραλόγου του Δημήτρη Στεφανάκη / What is Literature of the Absurd? (αγγλικά) / Daniil Kharms and the Struggle with Absurdity 1/2 (στα αγγλικά) & 2/2
• Για την καλλιτεχνική συγγένεια του με τον Γκόγκολ: Η Έπαρση της Μύτης (του Ελευθέριου Μακεδόνα) και με τον Κάφκα: Franz Kafka and Daniil Kharms. Attempt at a rapprochement (στα αγγλικά)
• Αγία Πετρούπολη και Χαρμς: Daniil Kharms plaque and home, St. Petersburg / Daniil Kharms lived here / Miniature monument to Daniil Kharms /

Να προσθέσω τέλος και την καθιερωμένη μουσική μας λίστα: ΧΑΡΜΣ  SPOTIFY μαζί με μια ηλεκτροακουστική σπουδή επάνω στην ποίηση του Χαρμς από τους monobloc: ΓΑΤΩΦ ΚΑΙ ΚΟΥΝΟΥΠΩΦ

 

Καλές αναγνώσεις, καλές ακροάσεις!

Για πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο: 
Χριστίνα Βουμβουράκη ( blealoni.thessaloniki@gmail.com / 6941556689 )
και αν είστε χρήστες του facebook: μπλε αλώνι